Chẩn đoán và điều trị rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em

Bài viết được cố vấn chuyên môn từ ThS.BSNT Trịnh Thị Vân Anh – Phòng rối loạn cảm xúc – Viện sức khỏe tâm thần Quốc gia – Bệnh viện Bạch Mai Hà Nội.

Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) là một khuyết tật phát triển có thể gây ra những khó khăn về xã hội, giao tiếp và hành vi của một người. Vì vậy, việc chẩn đoán và điều trị rối loạn phổ tự kỷ sớm sẽ giúp trẻ cải thiện và hòa nhập xã hội tốt hơn. 

1. Chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ

Rối loạn phổ tự kỷ rất khó để nhận biết và chẩn đoán. Đối với trẻ em, chẩn đoán thường có hai bước:

Kiểm tra sự phát triển với các kỹ năng cơ bản như học, nói, hành vi và di chuyển hay không. Các chuyên gia khuyến nghị rằng trẻ nên được tầm soát những tình trạng chậm phát triển khi đi khám sức khỏe định kỳ cho trẻ 9 tháng, 18 tháng và 24 hoặc 30 tháng tuổi. Trẻ được kiểm tra định kỳ đặc biệt về chứng tự kỷ khi được 18 tháng và 24 tháng tuổi.

Nếu trẻ có vấn đề trong các kiểm tra này sẽ cần được đánh giá đầy đủ hơn. Điều này có thể bao gồm kiểm tra thính giác và thị lực hoặc kiểm tra di truyền. Bác sĩ có thể muốn mời một người chuyên về rối loạn tự kỷ, như bác sĩ nhi khoa hoặc nhà tâm lý học trẻ em. 

Nếu trẻ không được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ khi còn nhỏ nhưng nhận thấy bản thân có các dấu hiệu hoặc triệu chứng, cha mẹ cần theo dõi và đưa trẻ đến gặp chuyên gia. Khi bạn có lối sống khỏe và quan tâm tới các em nhỏ sẽ giúp các em có sức khỏe tinh thần tốt hơn.

Nhiều trẻ em bị mắc chứng rối loạn tự kỷ

2. Điều trị rối loạn phổ tự kỷ

Không có cách chữa khỏi hoàn toàn bệnh tự kỷ, nhưng việc điều trị sớm có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong sự phát triển của trẻ. Nếu bạn nhận thấy con mình có các triệu chứng của ASD, hãy liên hệ với bác sĩ càng sớm càng tốt. 

Có hai liệu pháp chính trong điều trị tự kỷ ở trẻ em gồm:

Liệu pháp hành vi và giao tiếp 

Liệu pháp này giúp cấu trúc và tổ chức trong điều trị tự kỷ ở trẻ. Phân tích hành vi ứng dụng (ABA) là một trong những phương pháp điều trị này, nó thúc đẩy hành vi tích cực và ngăn cản hành vi tiêu cực. 

Liệu pháp nghề nghiệp có thể hỗ trợ các kỹ năng sống như mặc quần áo, ăn uống và các kỹ năng khác. Liệu pháp tích hợp các giác quan có thể giúp những người gặp vấn đề với hành động chạm, nhìn hoặc âm thanh. Liệu pháp ngôn ngữ cải thiện kỹ năng giao tiếp.

Xem thêm: Rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em

Sử dụng thuốc

Thuốc giúp điều trị các triệu chứng của ASD như các vấn đề về chú ý, tăng động hoặc lo âu. Tuy nhiên, cha mẹ cần tham vấn bác sĩ và không được tự ý sử dụng thuốc cho trẻ.

Các phương pháp điều trị bổ sung có thể giúp tăng cường kỹ năng học tập và giao tiếp ở một số trẻ em mắc chứng tự kỷ. Các liệu pháp bổ sung bao gồm âm nhạc, nghệ thuật trị liệu hoặc động vật trị liệu, như cưỡi ngựa và bơi cùng cá heo. Chăm sóc sức khỏe tinh thần giúp trẻ em phát triển tốt hơn.

Liệu pháp hành vi và giao tiếp giúp điều trị cho các bé mắc chứng tự kỉ

3. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ tự kỷ

Điều quan trọng là chế độ ăn uống của trẻ mắc tự kỷ cần phải hỗ trợ nhu cầu dinh dưỡng cụ thể và các triệu chứng ASD của chúng. Cách tốt nhất để xây dựng chế độ ăn uống khoa học cho trẻ tự kỷ là làm việc với bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng.

Trẻ mắc tự kỷ thường có xương mỏng hơn, vì vậy, sử dụng các sản phẩm từ sữa có thể giúp xương chắc khỏe hơn. Các nghiên cứu về một loại protein trong các sản phẩm từ sữa được gọi là casein đã phát hiện ra rằng, nhiều trẻ em có biểu hiện giống nhau cho dù chúng có ăn thức ăn có loại protein này hay không. Các triệu chứng tự kỷ của chúng không có bất kỳ thay nào đáng chú ý.

Một số bằng chứng cho thấy những người mắc chứng tự kỷ có thể có hàm lượng vitamin và khoáng chất thấp, điều này không gây ra rối loạn phổ tự kỷ nhưng bổ sung các chất này sẽ giúp cải thiện dinh dưỡng. Vitamin B và magie là hai trong số những chất thường được khuyên dùng cho người mắc chứng tự kỷ. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý tránh dùng quá liều khi bổ sung các loại vitamin.

Theo nghiên cứu, thay đổi chế độ ăn uống có thể giúp cải thiện một số triệu chứng của bệnh tự kỷ. Ví dụ, dị ứng thực phẩm có thể làm cho các vấn đề về hành vi trở nên tồi tệ hơn. Loại bỏ chất gây dị ứng khỏi chế độ ăn uống có thể cải thiện các vấn đề về hành vi.

Một số trẻ tự kỷ có các vấn đề về tiêu hóa như táo bón, đau bụng hoặc buồn nôn và nôn. Bác sĩ sẽ tư vấn giúp bạn xây dựng một chế độ ăn uống phù hợp để kiểm soát các triệu chứng không trở nên tồi tệ hơn. Và hãy nhớ rằng, nhu cầu dinh dưỡng thay đổi theo thời gian. Vì vậy, chuyên gia dinh dưỡng sẽ lựa chọn các loại thực phẩm đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của trẻ theo từng giai đoạn.  

Để được tư vấn chi tiết hơn về rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em, quý khách vui lòng liên hệ 1900969615.