Rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em: Dấu hiệu, nguyên nhân và phân loại

Bài viết được cố vấn chuyên môn từ ThS.BSNT Trịnh Thị Vân Anh – Phòng rối loạn cảm xúc – Viện sức khỏe tâm thần Quốc gia – Bệnh viện Bạch Mai Hà Nội.

Rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ là gì? Các dấu hiệu của rối loạn phổ tự kỷ? Rối loạn phổ tự kỷ gồm những loại nào? Nguyên nhân nào gây ra rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ nhỏ? Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn trong bài viết dưới đây.

1. Rối loạn phổ tự kỷ là gì?

Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) là một khuyết tật phát triển có thể gây ra những khó khăn về xã hội, giao tiếp và hành vi. Mặc dù không có sự khác biệt về hình thức bề ngoài, trẻ mắc ASD có thể giao tiếp, tương tác, cư xử và học hỏi theo những cách khác với hầu hết những người xung quanh. Khả năng học tập, tư duy và giải quyết vấn đề của trẻ bị ASD có thể thay đổi từ có năng khiếu đến khó khăn nghiêm trọng.

2. Các dấu hiệu của rối loạn phổ tự kỷ

Các triệu chứng của bệnh tự kỷ thường xuất hiện trước khi trẻ lên 3 tuổi. Một số trẻ có dấu hiệu ngay từ khi mới sinh ra. Các triệu chứng phổ biến của chứng tự kỷ bao gồm:

– Thiếu giao tiếp bằng mắt

– Phạm vi sở thích hẹp hoặc quan tâm đặc biệt đến các chủ đề nhất định

– Hành động lặp đi lặp lại, ví dụ như lặp lại các từ hoặc cụm từ, lắc lư qua lại hoặc lật đồ

– Nhạy cảm cao với âm thanh, động chạm, khứu giác hoặc cảnh vật mà người khác có vẻ bình thường

– Không nhìn hoặc nghe người khác nói

– Không nhìn mọi thứ khi người khác chỉ vào chúng

– Không muốn được yêu thương hoặc ôm ấp

– Các vấn đề khi hiểu hoặc sử dụng giọng nói, cử chỉ, nét mặt

– Nói bằng một bài hát, giọng đều đều hoặc lặp lại

– Khó thích nghi với những thay đổi trong thói quen

– Một số trẻ tự kỷ cũng có thể bị co giật

Nắm vững các dấu hiệu của rối loạn phổ tự kỷ giúp các bậc phụ huynh quan sát kỹ con hơn. Xây dựng một lối sống khỏe sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện hơn.

Trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ thường ngại giao tiếp bằng mắt

3. Phân loại rối loạn phổ tự kỷ

Hội chứng Asperger

Những đứa trẻ mắc hội chứng Asperger không có vấn đề về ngôn ngữ. Trên thực tế, chúng có xu hướng đạt điểm ở mức trung bình hoặc trên trung bình trong các bài kiểm tra trí thông minh. Nhưng trẻ có các vấn đề xã hội và phạm vi sở thích hẹp.

Rối loạn tự kỷ

Rối loạn tự kỷ là các vấn đề về tương tác xã hội, giao tiếp và vui chơi ở trẻ em dưới 3 tuổi.

Rối loạn tan rã thời thơ ấu

Những trẻ mắc hội chứng này có sự phát triển điển hình trong ít nhất 2 năm và sau đó mất một số hoặc hầu hết các kỹ năng giao tiếp và xã hội.

Rối loạn phát triển lan tỏa (PDD)

Bác sĩ của bạn có thể sử dụng thuật ngữ này nếu con bạn có một số hành vi tự kỷ, chẳng hạn như chậm phát triển các kỹ năng xã hội và giao tiếp, nhưng không phù hợp với một thể khác. Các bậc phụ huynh cần quan tâm chăm sóc sức khỏe tinh thần của trẻ để tránh mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ.

Trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ thường chậm phát triển các kỹ năng giao tiếp xã hội

4. Nguyên nhân gây chứng tự kỷ

Nguyên nhân chính xác gây ra chứng tự kỷ vẫn chưa rõ ràng. Tự kỷ có thể xuất phát từ các vấn đề trong các bộ phận của não bộ giải thích đầu vào của giác quan và quá trình xử lý ngôn ngữ.

Tự kỷ phổ biến hơn ở trẻ em trai, gấp 4 lần so với trẻ em gái. Nó có thể xảy ra ở những người thuộc bất kỳ chủng tộc, sắc tộc hoặc nền tảng xã hội nào. Thu nhập gia đình, lối sống hoặc trình độ học vấn không ảnh hưởng đến nguy cơ mắc chứng tự kỷ của trẻ. 

Xem thêm: Chẩn đoán và điều trị rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em

Một số yếu tố nguy cơ gây chứng tự kỷ gồm:

– Tự kỷ có liên quan đến gia đình, vì vậy một số tổ hợp gen nhất định có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở trẻ

– Một đứa trẻ có cha hoặc mẹ lớn tuổi có nguy cơ mắc chứng tự kỷ cao hơn

– Phụ nữ mang thai tiếp xúc với một số loại thuốc hoặc hóa chất, như rượu hoặc thuốc chống co giật, có nhiều khả năng sinh con tự kỷ

Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm các tình trạng chuyển hóa ở mẹ như bệnh tiểu đường và béo phì. Nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên hệ giữa chứng tự kỷ với bệnh phenylceton niệu không được điều trị (còn gọi là PKU, một chứng rối loạn chuyển hóa do thiếu enzym) và bệnh rubella (bệnh sởi Đức). Không có bằng chứng cho thấy tiêm chủng gây ra chứng tự kỷ.

Để được tư vấn chi tiết về rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em, quý khách vui lòng liên hệ 1900969615.